Leeuwarden - Het Openbaar Ministerie (OM) in Noord-Nederland heeft taakstraffen van 180 uur en een voorwaardelijke celstraf van drie maanden geëist tegen twee mannen van respectievelijk 35 en 49 jaar oud. Zij worden verantwoordelijk gehouden voor een ernstig scheepsongeluk op de Waddenzee bij het Schuitengat op 21 oktober 2022, waarbij vier mensen om het leven kwamen — onder wie een 12-jarige jongen van wie het lichaam nooit is teruggevonden. Vier anderen raakten (zwaar)gewond, waaronder de 35-jarige verdachte zelf.
Dood door schuld en roekeloos varen
Volgens het OM hadden de twee verdachten, de schipper van een watertaxi en de kapitein van een veerboot, het ongeluk kunnen voorkomen. Beide mannen worden vervolgd voor dood door schuld, het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel door schuld, en het tot zinken brengen van een schip met dodelijke gevolgen of levensgevaar tot gevolg.
"Verlies is onherstelbaar"
De impact van de aanvaring is enorm, aldus het OM. “Het leven van alle betrokkenen is voorgoed veranderd. Voor de nabestaanden is het verlies onmetelijk. Deze strafzaak kan dat niet wegnemen of compenseren. Geen enkele straf zal recht doen aan het leed dat is aangericht.”
Te hard gevaren
Op de bewuste ochtend moesten de veerboot en watertaxi elkaar rond 07:15 uur passeren in het Schuitengat, een vaargeul ten zuiden van Terschelling waar een maximumsnelheid van 20 km/u geldt. De watertaxi voer echter met circa 30 km/u, de veerboot zelfs met ongeveer 55 km/u.
Het was nog donker toen de boten elkaar naderden. Kort voor de botsing zocht de kapitein van de veerboot via de marifoon contact met de watertaxi en stelde voor om elkaar stuurboord (rechts) te passeren. Een ongebruikelijke keuze, maar begrijpelijk gezien de positie van de watertaxi op dat moment. Op dit voorstel volgde geen duidelijke reactie. Het korte gesprek eindigde zonder afspraak, terwijl de boten zich op slechts 400 meter van elkaar bevonden.
Na het gesprek ging de veerbootkapitein ervan uit dat het afgesproken passeren aan stuurboord zou plaatsvinden. Op het laatste moment maakte de watertaxi echter een koerswijziging naar stuurboord, waardoor een aanvaring onvermijdelijk werd.
Meerdere fouten
Volgens het OM hebben beide schippers onvoldoende voorzichtig gehandeld. Zo had er langzamer gevaren moeten worden, en was het contact via de marifoon gebrekkig. De watertaxischipper reageerde niet op het voorstel van de veerboot, en de kapitein had expliciet om bevestiging moeten vragen.
Daarnaast had de kapitein van de veerboot duidelijker moeten communiceren over zijn koers, en de schipper van de watertaxi had niet op het allerlaatste moment richting de veerboot mogen sturen.
Geen vaarbewijs, geen zicht
De 35-jarige verdachte beschikte niet over het verplichte groot vaarbewijs, dat vereist is voor het varen met een watertaxi. Hoewel op de Waddenzee een gedoogbeleid gold waarbij varen zonder dat bewijs werd toegestaan, gold als voorwaarde dat er niet in het donker mocht worden gevaren — een regel die op het moment van het ongeluk dus werd overtreden.
"Vertrouwen geschonden"
“De veerboot en watertaxi zijn de levensaders van de eilandbewoners,” stellen de officieren van justitie. “Zonder deze boten kunnen zij niet naar school, het ziekenhuis, werk of vakantie. De boten brengen ook toeristen naar de eilanden. Ze zijn onderdeel van het dagelijks leven.”
Volgens het OM hebben de verdachten het vertrouwen van passagiers en eilandbewoners geschaad door onvoorzichtig en onoplettend te varen. “Zij moeten erop kunnen vertrouwen dat het aan boord veilig is.”